Praktijkroute: voor de keien in de zorg (1)

Het boek ‘Dementie van binnenuit’ geeft zeven antwoorden op de vraag hoe het is om iemand met vergevorderde dementie te zijn. Hieronder leggen we dat verder uit.

1. Lijden én levenslust ervaren
2. Met minder woorden leven én tegelijk meer mensen (nodig) hebben die je een stem geven
3. Leven met een lichaam dat het af laat weten én dat helpt
4. Dealen met een buitenwereld die te veel binnenkomt én te weinig binnenkomt
5. Een leven ondergaan dat kleiner wordt terwijl je opgaven groter worden
6. Voortdurend te veel tijd hebben én te weinig tijd
7. Leven met meer én minder van jezelf

Elk antwoord krijgt in het boek een vertaling in een praktijkroute met keien. Deze keien vormen een praktische looproute door het boek heen: via stapstenen of keien. Speciaal bedoeld voor al die ‘keien’ die dagelijks zorgen voor mensen met dementie: medewerkers in de zorg en naasten of mantelzorgers.

De praktijkroute biedt steeds een korte en toegankelijke samenvatting van elk hoofdstuk. Met daarin steeds een blokje ‘Stel je voor’: een praktijkvoorbeeld dat helpt om door de ogen van iemand met vergevorderde dementie te kijken. Elke praktijkroute eindigt met tips voor zorgverleners: iedereen die zorg verleent. Binnen een zorgorganisatie, maar ook thuis. Als partner, dochter of zoon.

Stel je eens voor … dat je iemand bent met vergevorderde dementie.

Als we door de ogen van onze hoofdpersonen keken, zagen we bijvoorbeeld dit:

• Dat je altijd je eigen fietsband plakte en nu met een doorgelekte inco wacht tot je verschoond wordt.
• Dat je het servet heel netjes over de juskom legt, maar daar toch kritiek van anderen op krijgt.
• Dat je halverwege de tafel en je mond vergeet waar je naar op weg was met je vork.
• Dat je zoveel wilt vertellen, maar de woorden niet meer vindt.
• Dat je, afgesloten, in je eigen hoofd en lijf woont …

Tips

Goede zorg gaat misschien nog wel het meest over jezelf steeds weer vragen stellen. Alsof je steeds kleine ‘actie-onderzoekjes’ doet:

• Neem niet te snel aan dat je wel weet wat iemand zou willen.
• Blijf steeds weer actief onderzoeken wat het goede is voor iemand.
• Wees je bewust hoe je zelf kijkt. Wat jij ‘gewoon’ vindt, is voor iemand anders misschien raar. Wat jij een ‘troep’ vindt, vindt iemand anders fijn. Wat een ander mooie muziek vindt, vind jij misschien herrie…
• We nodigen je uit om een beweging te maken: niet zozeer kijken naar de mensen voor wie je zorgt, maar vanuit hen. Door hun ogen.

Uit: Judith Leest, Guus Timmerman, Marije van der Linde, Yvon van Noort en Marjanneke Ouwerkerk, Dementie van binnenuit: Een zoektocht naar hoe het is om iemand met vergevorderde dementie te zijn, Amsterdam/Leuven: LannooCampus, p. 14, 16-18 en 26-28.