Werkwijze
Een warme benaderingswijze voor mensen met vergevorderde dementie.
Op dit moment wordt de zorg veelal gedomineerd door kosten en oplossingen. We willen dat de dementiezorg steeds beter aansluit op de wensen en behoeftes van de mensen die het betreft. Er is niet één bepaalde manier hoe dat gaat of zou moeten gaan, want dat is voor elk verschillend en kan zelfs per moment anders zijn. Er moet een bepaalde basis zijn die voor iedereen gelijk is. De invulling is per persoon anders. Je moet in de dementiezorg de ruimte en tijd krijgen om iemand écht te leren kennen. Het is noodzakelijk om de dementiezorg met meer menselijke maat te benaderen.
Hoe is het om iemand met vergevorderde dementie te zijn?
Hoe ervaren mensen zo’n leven? Stichting Presentie heeft hier samen met Zorgbalans onderzoek naar gedaan. De verrassende uitkomsten hiervan staan in het boek Dementie van binnenuit.
In het boek kruipen de onderzoekers in de huid van mensen die vergevorderde dementie hebben. Wat probeert iemand uit te drukken? Hoe ervaren mensen de tijd? En welke rol speelt hun lichaam in hun dagelijkse leven? Een speciale ‘praktijkroute’ door het boek geeft praktische inzichten en tips.
Dementie van binnenuit is bedoeld voor helpenden, verzorgenden en verpleegkundigen. Maar ook voor naasten, beleidsmakers en bestuurders. Voor iedereen die nóg beter wil begrijpen hoe de mensen voor wie zij zorg dragen, hun dagelijks leven ervaren. Het boek roept iedereen op om mensen met vergevorderde dementie ten volle als mens te blijven zien.
WAT ANDEREN OVER HET BOEK ZEGGEN
“Je begrijpt mensen met dementie nog beter na het lezen van dit boek en je kunt met de tips direct aan de slag.”
Ingrid Verbeek-Starink, huisarts niet praktiserend
“De boodschap: ook iemand die niet meer praat, is nog altijd iemand met een eigen karakter.”
Website ‘Familias: Voor mantelzorgers van mensen met dementie in Noord-Holland-Noord’
“Deze publicatie zou verplichte literatuur moeten zijn voor al diegenen die in de zorg mede het verschil willen maken.”
Luc Van Gorp, voorzitter van de Landsbond der Christelijke Mutualiteiten
Wat is presentie?
Het woord ‘presentie’ of de uitdrukking ‘present zijn’ kennen we allemaal uit de omgangstaal. Daar betekent het zoiets als ‘er zijn’, ‘aanwezig zijn’. Maar binnen de presentiebenadering wordt dit begrip op een heel specifieke manier ingevuld. Als je presentie wilt beoefenen, kom je er niet met ‘er zijn voor de ander’. Er komt veel meer bij kijken. Het uitgangspunt is: je kunt er niet vóór iemand zijn, als je niet mét hem of haar bent.
Een beknopte omschrijving is de volgende:
‘Een praktijk waarbij de zorggever zich aandachtig en toegewijd op de ander betrekt, zo leert zien wat er bij die ander op het spel staat – van verlangens tot angst – en die in aansluiting dáárbij gaat begrijpen wat er in de desbetreffende situatie gedaan zou kunnen worden en wie hij/zij daarbij voor de ander kan zijn. Wat gedaan kan worden, wordt dan ook gedaan. Een manier van doen, die slechts verwezenlijkt kan worden met gevoel voor subtiliteit, vakmanschap, met praktische wijsheid en liefdevolle trouw.’ (Praktijkboek Presentie, 2019, p. 21).
5 actiepunten om de menselijke maat te bevorderen in de dementiezorg
1
Accepteer mensen met vergevorderde dementie als echte mensen. Als mensen die betekenis begrijpen en betekenis geven aan het leven. Geef toe dat het altijd de moeite waard is om uit te zoeken wat die betekenis is.
2
Geef zorgverleners de ruimte om te zoeken naar de mens achter de dementie. Laat ze ontdekken wie ze voor haar of hem kunnen zijn.
3
Ondersteun naasten en vrienden van iemand met dementie. Probeer elkaar te begrijpen en elkaar te blijven ontmoeten.
4
Maak in onze samenleving ruimte voor afhankelijkheid, sterfelijkheid en dubbelzinnigheid. Neem de tijd om uit te zoeken voor welk probleem de ander staat en hoe je daarop kunt reageren.
5
Vergroot het besef, in onze samenleving en politiek, dat ieder mens ertoe doet. Niet alleen degenen die zichzelf kunnen redden en bijdragen aan de economie.
De dementiezorg vraagt om
een menselijke aanpak
